تابلو برق فشار ضعیف، یکی از اولین اجزای پروژه هایی است که به برق مربوط می شوند. به بیان ساده تابلو برق محفظه هایی از جنس فلز و یا غیر فلزی هستند که از آنها برای مراقبت از تجهیزات برقی استفاده می شود. با توجه به کاربرد تابلو برق لازم است تا همه افرادی که با آن سر و کار دارند، به خوبی با تابلو برق آشنا باشند.
تابلو برق ها از نظر ولتاژ به سه دسته تقسیم بندی می شوند، تابلو برق فشار ضعیف، تابلو برق فشار متوسط و تابلو برق فشار قوی. در این مقاله می خواهیم با تابلو برق فشار ضعیف و انواع تابلو برق فشار ضعیف بیشتر آشنا شویم. به طور کلی تابلو برق فشار ضعیف در مقایسه با تابلو برق خانگی، وسیع تر است.
این نوع تابلو برق ها با توجه به کاربردی که دارند، شامل اجزای متعددی می شوند. در خصوص توضیح کاربرد تابلو برق می توان آن را به یک شهر تشبیه کرد. شهری که درون آن ابزارهای الکتریکی رنگارنگی وجود دارد. تمام اجزای تشکیل دهنده تابلو برق ضعیف کار خاص خود را دارند. تا پایان این مقاله با ما همراه باشید تا با اجزای تابلو برق فشار ضعیف بیشتر آشنا شوید.
تابلو برق فشار ضعیف
در بالا به طور مختصر با تابلو برق فشار ضعیف آشنا شدید. دانستیم که تابلو برق محفظه هایی هستند که درون آنها اجزای مختلفی وجود دارد. لازم به ذکر است که اجزای تابلو برق فشار ضعیف متناسب با کاربرد آن است، با توجه به این توضیح می توان دانست که اجزای تشکیل دهنده یک تابلو برق فشار قوی با اجزای تشکیل دهنده یک تابلو برق فشار ضعیف متفاوت است. تفاوت دیگر انواع تابلو برق در ولتاژ آنها است. تابلو برق فشار ضعیف ولتاژی تا ۱۰۰۰ ولت دارد. ولتاژ در تابلوبرق فشار متوسط ۱۰۰۰ تا ۶۳۰۰۰ ولت است. تابلوبرق فشار قوی هم از ۶۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰۰ ولت هستند.
همانطور که در بالا گفته شد از تابلو برق در پروژه هایی که مرتبط با برق هستند استفاده می شود با توجه به این توصیف بیشتر مکان هایی که از تابلو برق استفاده می کنند عبارتاند از، ایستگاه های برق، ایستگاه های مبدل، پالایشگاه ها، ساختمان های تجاری، کارخانه ها و….
انواع تابلو برق فشار ضعیف
بر اساس تقسیم بندی تابلو برق فشار ضعیف با توجه به ساختمان بندی آنها، چهار نوع تابلو برق فشار ضعیف داریم.
انواع تابلو برق های فشار ضعیف عبارتاند از :
- تابلو برق ایستاده
- تابلوبرق میزی
- تابلوبرق دیواری
- تابلو برق رک
لازم به یاداوری است که با توجه به اینکه همه این تابلو برق ها از انواع تابلو برق فشار ضعیف محسوب می شوند، اما کاربرد و ساختمان آنها با یکدیگر متفاوت است.
تابلو برق ایستاده
این نوع تابلوبرق به دلیل فراهم کردن دسترسی آسان روی دیوار نصب می شوند. علاوه بر این از قسمت جلو این تابلوبرق ها می توان به راحتی به آنها دسترسی داشت.
تجهیزات تابلو برق فشار ضعیف
- کنتاکتور
- ترانس
- کلید های نشتی جریان
- بی متال تک فاز و سه فاز
- کلید اتوماتیک mcb و mccb،
- کلید mcpb
- انواع فیوزها
- انواع کلید گردان
- کلید فیوز
- کلید ولت متر
- ریل
- شینه یا باسبار
- شینه نول
- گلند
- ترمینال
- مقره
- لامپ سیگنال
- کابلشو و وایرشو
از جمله تجهیزاتی هستند که در تابلو برق فشار ضعیف استفاده می شوند. هر یک از تجهیزات استفاده شده در تابلو برق فشار ضعیف ویژگی و کاربرد خاص خود را دارد که با توجه به آن استفاده می شود.
-
انواع فیوز
یک از مهمترین اجزای تشکیل دهنده تابلو برق فشار ضعیف انواع فیوزهای به کاربرده شده در آن است. کاربرد فیوزها برای زمانی است که جریان برق بیشتر از حد مجاز باشد. در صورت افزایش جریان برق بیش از حد مجاز فیوزها جریان مدار را قطع می کنند. فیوزها در اصل رشته سیم هایی هستند که در صورت وجود اضافه بار ذوب می شوند و یا اینکه می شکنند، و از این طریق سبب قطعی جریان مدار می شوند. با توجه به کارکرد ضروری فیوز استفاده از آن در تابلو برق فشار ضعیف بسیار مهم است و از جمله اجزای ضروری تابلوبرق محسوب می شود.
-
کلید اتوماتیک (mcb)
کلیدهای اتوماتیک هم کاربردی مشابه به فیوزها دارند. در صورت مواجه شدن شبکه با بار اضافی سبب قطع شدن جریان می شوند. لازم به ذکر است که کاربرد کلید اتوماتیک کاملا مشابه با فیوزها نیست. ویژگی که سبب تمایز کلید اتوماتیک از فیوز شده است حساسیت بیشتر آن نسبت به فیوز است. این حساسیت بیشتر سبب شده تا استفاده از کلیدهای اتوماتیک در مقایسه با فیوزها مطمئن تر و قابل اعتمادتر باشد.
-
کنتاکتور
کنتاکتور یک عاملی است که سبب قطع و یا برقراری اتصال مدار از راه دور می شود. وظیفه اصلی کنتاکتور این است که تمام وسایل برقی و دستگاه های تک فاز و سه فاز موجود در صنعت را از راه دور قطع و وصل کند. مشاهده مقاله “تابلو برق صنعتی” می تواند مفید باشد.
-
کنترل فاز سه فاز دیجیتال
این وسیله هم از جمله تجهیزات حفاظتی موجود در تابلو برق فشار ضعیف محسوب می شود. وظیفه اصلی کنترل فاز سه فاز دیجیتالی حفاظت از الکتروموتورها است.
-
بی متال های تک فاز و سه فاز
بی متال ها یکی دیگر از تجهیزاتی هستند که استفاده از آنها در تابلو برق فشار ضعیف ضروری است. این تجهیزات معمولا از دو فلز که جنس های مختلفی با یکدیگر دارند، ساخته می شوند. بی متال ها در تابلو برق فشار ضعیف دارای نقش حفاظتی از موتورهای سه فاز در برابر بار اضافی که ولتاژ کمی دارند، هستند. هنگامی که مدار زیاد گرم می شود یکی از فلزهای تشکیل دهنده بی متال بیشتر خم می شود که این بیشتر خم شدن یکی از فلزها نسبت به دیگری سبب قطعی جریان برق در مدار می شود. مطالعه مقاله “تابلو برق با ضوابط آتش نشانی” را پیشنهاد می کنیم.
-
کلید های mpcb
نوعی خاصی از قطعه های الکترونیکی محسوب می شوند. این کلیدها در دو خطا نقش حفاظتی دارند. یکی در برابر خطا مغناطیسی و دیگری در برابر خطا الکترونیکی و اضافه بار. ناگفته نماند که نقش این کلیدها در هر تابلوبرقی با تابلوبرق دیگری متفاوت است. کلیدهای mpcb یک منبع الکتریسیته ایمن را هم برای موتور فراهم می کنند.
-
شستی دوبل
کاربرد اصلی شستی در تابلو برق فشار ضعیف به جهت راه اندازی و قطع موتور است. حال اگر شستی به کار برده شده دوبل باشد هر دو عمل قطعی و اتصال موتور را می تواند انجام دهد.
-
لیمیت سوئیچ
هدف از به کار بردن لیمیت سوئیچ در تابلو برق فشار ضعیف ایجاد یک نوع قفل ایمنی در تابلو برق است. که این قفل ایمنی برای کنترل سیستم دستگاه استفاده می شود.
-
میکرو سوییچ
میکرو سوییچ از جمله سادهترین تجهیزات به کار برده شده درون تابلوبرق است. کاربرد اصلی این وسیله وصل و قطعی جریان برق در مدارهای الکترونیکی است.
-
تایمر ها و تایم سوییچ ها
این تجهیزات نقش کنترل مدار را به عهده دارند. به بیانی دیگر تایمرها و تایم سوییچ ها زمان بین دو عملکرد مدار فرمان را تنظیم می کنند.
-
ساعت فرمان هفتگی
ساعت فرمان هفتگی نوعی خاموش و روشن کن های ساعتی هستند که به همین هدف هم روی تابلوبرق نصب می شوند. استفاده از این ساعت ها امکان کنترل سیستم در دوره روزانه و یا هفتگی را فراهم می کند.
-
تایمر استارت مجدد
گاهی برق سیستم قطع و وصل می شود، به منظور جلوگیری از ورود خسارت در اثر قطع و وصلی برق، ایمنی و محافظت از دستگاه از تایمر استارت مجدد استفاده می شود.
-
محافظ ولتاژ
استفاده از محافظ ولتاژ در تابلو برق فشار ضعیف به منظور محافظت از ولتاژ الکتریسیته است. محافظ ولتاژ هنگامی که ولتاژ برق زیاد شود الکتریسیته اضافه را به وسیله سیم متصل به زمین منحرف میکند.
-
کنترل بار
کاربرد این وسیله در تابلوبرق به منظور خارج کردن اضافه بار موتورهای الکتریکی از جریان مدار است. کنترل بار به نوعی می تواند جایگزینی برای متال ها باشد. اگر در این باره به دنبال اطلاعات بیشتری هستید مقاله “تابلو برق فرمان موتوری” را مطالعه نمایید.
-
ترموستات
یکی از اجزای کوچک تابلوبرق است که دمای عملکرد دستگاه را با دمای حرارتی آن در یک راستا قرار می دهد.
-
سنسور
سنسور ها حسگرهایی هستند که در تابلو برق نصب می شوند تا کمیت های فیزیکی را به کمیت های الکتریکی تبدیل کنند. کمیت های فیزیکی مانند حرارت، رطوبت، فشار و…
-
شمارنده دیجیتال
نقش شمارنده دیجیتال در تابلو برق نمایش تعداد دفعاتی است که دستگاه یک فرایندی را انجام داده است.
لازم به یاداوری است که در بالا تنها نام تعدادی از تجهیزات تابلوبرق آمده است. علاوه بر اینها تابلو برق فشار ضعیف تجهیزاتی دیگری هم دارد که هر کدام از انها نقش خاص خود را دارند.
استانداردهای مربوط به تابلو برق
