یکی از پرکاربردترین موارد در صنعت برق، تابلو برق فرمان موتوری هستند. از این تابلوها به منظور راه اندازی موتورهای الکتریکی استفاده می شود. این تابلوها دارای اندازه ای نسبتاً کوچک هستند. استفاده از چندین مدار مشابه به منظور راه اندازی موتورهای الکتریکی متعدد سبب افزایش اندازه این تابلوها خواهد شد. به عبارت ساده، برای راه اندازی تنها یک موتور، اندازه تابلو به کار رفته کوچک است؛ اما اگر بخواهیم بیش از یک موتور الکتریکی را راه اندازی کنیم حتماً باید از تابلو برق های بزرگ استفاده کنیم.
نکته مهمی که در این قسمت باید اشاره کنیم این است که اگر از تابلو برای راه اندازه یک موتور استفاده می شود. باید گونه فیکس یا ثابت بکار برود. اما اگر تابلوهای برق مسئولیت راه اندازی چندین موتور الکتریکی مختلف را بر عهده داشته باشند؛ از تابلوهای کشویی شار تابلوهای طرح ریتال که در آن چندین سلول کنار هم هستند، استفاده می شود. به همین دلیل تابلوهای فرمان موتوری به دو دسته ثابت و کشویی تقسیم می شود.
انواع تابلو برق فرمان موتوری:
الف: تابلو برق کشویی یا ماژولار:
هزینه بالای اجرای پروژه های وابسته به صنعت برق سبب افزایش تمایل برای استفاده از تابلوهای برق کشویی شده است. عمده ترین مزیتی که این برتری را به این تابلوها اعطا کرده؛ تعداد زیاد فیدرهای دارای مدارهای کنترلی با حجم بالا است. نکته مهمی که باید آن اشاره کنیم این است که ما می توانیم همه این فیدرها را در یک سلول قرار دهیم. این امر سبب می شود تعمیر و نگهداری فیدرها آسان تر باشد. تابلوهای برق کشویی در حقیقت نمونه پیشرفته تابلوهای مدولار هستند. طراحی آنها به گونه ای است که در آن مدول ها به صورت کشوهای متحرک می باشند.
انواع تابلو برق کشویی:
انواع تابلو برق کشویی:۱٫ تابلوهای کنترل موتورها: ((Motor Control Center (MCC)
این تابلوها اغلب در شرکت ها و مؤسسه های دارای مصرف آمپر بالا استفاده می شوند. در تابلوهای کنترل موتور هر کشو معرف یک فیدر است. در صورت خرابی یا نقص در هر کشو به راحتی و به سرعت می توان آن را تعویض نمود. هر تابلوی کنترل موتور شامل چندین کشو به صورت عمودی است. کشوها نیز دارای مدار قدرت و مدار فرمان معین هستند. این تابلوها از منبع تغذیه ورودی (اصلی) و بخش هایی شامل کشوهای زیرشاخه، با بار سلول ها و ترمینال خروجی تشکیل شده اند و رابط آن ها کوپلینگ است. این ویژگی ها منحصر به فرد سبب شده که در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، سیمان و دیگر صنایع تبدیلی تابلوهای کنترل موتور شوند.
۲٫ تابلو های مرکز قدرت:(Power Center)
این تابلوهای یک نوع تابلوی توزیعی هستند و می توانند هم زمان چند تابلوی MCC را تغذیه کنند. از این رو از این تابلوها برای تغذیه تابلوهای MCC استفاده می شود. مضافاً اینکه در این تابلو کلیدها بیشتر از نوع هوایی بوده و از پست اصلی برای هدایت و کنترل آنها استفاده می شود.
مزایای استفاده از تابلو برق های کشویی:
- تعویض آسان کشوی دارای نقص یا خراب
- حفاظ برقی تابلو؛ به این صورت است که تا کلید برق اصلی قطع نشود، نمی توان کشو را از تابلو خارج نمود. (این کار خطر برق گرفتگی اشخاص در هنگام کار را کاهش داده و به کمترین میزان خود می رساند.)
- عیب یابی سریع و آسان تابلو
- با استفاده از یک نرم افزار (مانیتور صنعتی یا کامیپوتر) تابلو به حالت مانیتورینگ در می آید.
- توسعه آسان و راحت تابلوها
ب: تابلو برق ثابت:
تابلو برق های ثابت برای ولتاژ متوسط استفاده می شوند. از این رو فقط برای توزیع برق منطقه ای بسیار مناسب هستند. یکی از مزیت هایی که این تابلو نسبت به دیگر تابلو ها دارد، این است که تمام اجزای آن درون پوششی مخصوص قرار داشته یا به عبارت دیگر در یک محفظه محافظتی قرار دارند. (بخش بندی در این تابلوها وجود ندارد).
انواع تابلو برق ثابت:
۱٫ تابلوهای ایستاده چند منظوره (Multi-Purpose):
این گونه از تابلوها چند منظوره بوده و به صورت ایستاده در محل های نصب قرار می گیرند. درون آنها می‌توان تجهیزاتی از قبیل کنترل، قدرت و … نصب کرد.
۲٫ تابلوهای دیواری (Wall Mounting):
این تابلوها به دو دسته تابلوهای روکار (On Surface) و تابلوهای توکار (Flush Mounting) تقسیم میشوند. در ابعاد گوناگون و بر اساس سفارش مشتری طراحی و تولید می گردند. دسترسی به این تابلوها فقط از قسمت جلو می باشد و بیشتر برای کنترل مدارهای فرعی و روشنایی به کار می روند.
۳٫ تابلوهای (Rack):
تابلوهایی هستند که حالت قفسه قفسه دارند و محفظه اندازه گیری گیری، الکترونیکی، کنترل، مخابراتی و … روی آنها نصب می شود.
تابلوهای Swing نوعی از تابلوهای Rack هستند؛ به دلیل داشتن درب متحرک پشت تجهیزات قابل دیدن بوده و به هم همین دلیل دسترسی به پشت تجهیزات امکان پذیر است. از این رو به دلیل داشتن این ویژگی ها دارای قیمت بالایی در بازار هستند.
مزایای استفاده از تابلو برق ثابت:
مزایای استفاده از تابلو برق ثابت:- فراهم شدن امکان کنترل و حفاظت مطمئن و دقیق
- قابلیت استفاده از سیستم های الکتریکی به هم پیوسته و با هزینه کمتر
- تعمیر، سرویس و نگهداری آسان و سریع
- تأمین ایمنی سیستم و موجودات زنده
نکات مهم و لازم جهت خرید تابلو برق:
الف: رعایت استاندارهای لازم اداره برق کل کشور:
با توجه به استفاده از تابلو برق فرمان موتوری، در سال های گذشته اداره برق کل کشور جهت تأثیرگذاری در نحوه تولید تابلو برق‌ها و بهبود کیفیت ساخت آنها، استانداردهایی را وضع نموده است. تا جایی که حتی نحوه جایگذاری تابلو برق‌ها را نیز مشخص نموده است. نکته قابل توجه اینکه تابلو برق ها چه تولید داخلی و چه تولید خارجی باشد؛ باید از فیلترینگ این استاندارد عبور کرده، تا بتوانند به مرحله خرید و اجرا برسند.
این امر سبب می شود تا مسئولیت هرگونه عیب و نقص یا خطر احتمالی برعهده شرکت تولید کننده باشد. (متذکر می شویم که با توجه به شرایط استانی و منطقه ای این استانداردها تغییر می یابند. به طور مثال استانداردهای استان فارس با استان مرکزی متفاوت هستند.)
ب: اهمیت کیفیت تابلو برق:
ب: اهمیت کیفیت تابلو برق:همان طور که با توجه به موارد ذکر شده متوجه شده اید؛ کیفیت تابلو برق ها، اهمیت بسیاری در امنیت خانه، ساختمان، مؤسسات و ادارات و دیگر بخش‌های مورد استفاده دارد. اگر تولید کننده تابلو برق، به استانداردها اهمیتی ندهد و بدون در نظر گرفتن استانداردها، اقدام به ساخت تابلو برق و قیمت گذاری آن با قیمت ارزان کند، نتیجه ای احتمالی به‌جز آتش سوزی ساختمان، آتش سوزی تابلو، ترکیدن لوله های ساختمان، آسیب به لوازم برقی خانه‌ها و … ندارد.
پیشنهاد ما به شما این است که بیش از در نظر گرفتن قیمت تابلو برق، به کیفیت آن اهمیت بدهید! شاید یک شرکت یا تولیدی، تابلو شما را با ۳۰۰ هزار تومان ارزان تر تولید کند، اما ممکن است مشکلاتی احتمالی برای شما پیش بیاید که خسارت های حداقل ۱۰ میلیون تا چند ۱۰۰ میلیون تومان را حاصل کند. به عنوان مثال:
- نداشتن تأییدیه از اداره برق استان شما و ایجاد مشکلات غیر قابل حل در دریافت کنتور برق ساختمان
- آسیب به لوازم برقی واحدها به علت اختلاف ولتاژ و برق ورودی یا اتصالی لوازم و سوختن احتمالی
- آتش سوزی و آسیب به تابلو برق
- و …
البته باید در نظر داشته باشید هر تابلو برقی که قیمت بالایی دارد، از کیفیت بالایی برخوردار نیست! اگر قصد خرید تابلو برق دارید، باید از مهندسین مختلف و بسایت های معتبر اطلاعاتی را از شرکت های مورد تأیید کسب کنید. ضمناً شرکت یا کارخانه ای که تابلو را از آن خریداری می کنید، نیز حائز اهمیت است. چرا که کیفیت ساخت و خدمات فروش و پس از فروش بسیار مهم است.