سیستم تهویه پارکینگ چیست و نحوه عملکرد آن به چه صورت است؟ در این بخش قصد داریم با پاسخ به سؤال پیش رو و بررسی کارکرد سیستم های تخلیه پارکینگ شما عزیزان را با کاربرد این سیستم تهویه آشنا سازیم.
به طور کلی میتوان گفت سیستم تهویه بخش اصلی و اساسی در پارکینگ و به خصوص پارکینگهای زیرزمینی به شمار میرود. چرا که با کنترل و خارج نمودن دود ناشی از احتراق خودروها و پس از آن ورود هوای تازه، سبب تهویه هوای محیط پارکینگ میشود.
به عبارت دیگر پارکینگ ها (به ویژه پارکینگ های عمومی که در زیر زمین قرار دارند) فضاهای بسته ای هستند که راه ارتباطی آن ها با بیرون محدود است، از طرفی عبور و مرور وسایل نقلیه در این فضاها به شدت بالا بوده و دود خروجی حاصل از خودروها در فضای پارکینگ ها همواره ساکن و محبوس می ماند. به دلیل محدودیت فضا در شهرها، توسعه هتل ها و آپارتمان های بلند مرتبه پارکینگ های زیرزمینی روز به روز در حال گسترش هستند.
پارکینگ های سربسته یا زیرزمینی برای جلوگیری از انتشار مواد مضری که از وسایل نقلیه و سایر آلاینده ها خارج می شوند و همچنین تأمین هوای تازه، نیاز به تهویه دارند. تهویه هوا همچنین در هنگام آتش سوزی برای از کنترل و تخلیه دود و ایجاد دسترسی مناسب برای آتش نشانان ضروری است. همچنین به افراد فرصت کافی را جهت تخلیه پارکینگ می دهد.
در سال های اخیر روش های متعددی بهمنظور تهویه پارکینگ ها ارائه شد که محبوب ترین آن ها داکت کشی بود. با گذشت زمان و مشکلاتی که سیستم های داکت کشی داشت، مهندسان مجبور شدند که به روشهای نوین جهت تهویه پارکینگ روی آورند. اما این سیستم نوین تهویه پارکینگ چیست؟ سیستم تهویه پارکینگ با جت فن یکی از جدیدترین ها و بهترین روش ها جهت تهویه فضای پارکینگ است که در این مقاله به بررسی و توضیح آن خواهیم پرداخت.
سیستم های تخلیه دود آتریوم ها یکی از موارد مهم در کنترل آتش به حساب می آیند که در مقاله ” سیستم های تخلیه دود آتریوم ها ” بررسی سیستم های تخلیه دود آتریوم را قرار دادیم که بهتون پیشنهاد می کنیم مطالعه کنید
چرا سیستم های تهویه قدیمی نظیر داکت و کانال کشی دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرند؟
همان طور که گفته شد، در گذشته از سیستم داکت و کانال کشی جهت تهویة پارکینگ ها استفاده میشد. چالش های زیادی برای حفظ کیفیت هوا به طور مطلوب در پارکینگ های بسته یا زیرزمینی وجود دارد و این در حالی است که این فضاها اغلب با سقف هایی با ارتفاع کم طراحی می شوند، حفظ فاصله بین سقف و اتومبیل و کامیون کار دشواری است .
علاوه بر این ارتفاع کم سقف نه تنها موجب ایجاد مشکل در نحوه کانال کشی شده، بلکه جلوه بدی نیز به فضای پارکینگ میدهد. در سیستمهای تهویه نوین پارکینگ جدای از کارایی و کیفیت مطلوب به سهولت در رفت و آمد خودروها و همچنین زیبایی محیط پارکینگ توجه ویژهای شده است. این امر سبب شده تا اکثر مهندسین و معماران در حوزه طراحی و ساخت پارکینگ و محیطهای سربسته به این سیستم تهویه روی بیاورند.
تهویه گاراژ با کانال سنتی فضا را هدر می داد و فرایند تهویه را کند و ضعیف می کرد، همچنین سبب ایجاد سر و صدای زیادی می شد که باعث میشد عابران و کارمندان کلافه شوند. علاوه بر این، سیستم تهویه داکت به طور مداوم اجرا می شد، یعنی حتی در مدت زمان طولانی با ترافیک کم یا بدون نیاز به تهویه نیز این سیستم همچنان به کار خود ادامه می داد، در نتیجه روز به روز بر هزینه نگهداری و تعمیر آن اضافه میشد.
نکته دیگری که وجود دارد، این است که، سیستم های داکت معمولاً قابلیت ایزولاسیون در برابر آتش یا دود را ندارند. فقط حدود ۵۰ درصد از داکت ها در سطوح بالا می توانند دود را خارج کنند. فلذا سیستم های نوین جایگزین کانال کشی ها شدند که معروف ترین آن ها “جت فن ها” می باشند.
همان طور که گفته شد یکی از مشکلات داکت یا کانال کشی در سیستم تهویه عدم کارایی مناسب در برابر آتش و دود است. در سیستمهای نوین با بهره گیری از کارکرد سیستم های تخلیه پارکینگ جت فن ها به گونهای قرار داده شدهاند تا فن به سرعت دود و آلایندههای مضر را خارج نموده و هوای تازه به محیط پارکینگ تزریق کنند.
تصویر زیر نمونه ای از سیستم های تهویه سنتی به روش داکت است. عکس سمت چپ طرح کلی سیستم را نشان می دهد، در حالی که عکس سمت راست سرنوشت یک دریچه را در یک سیستم داکت نشان می دهد.
مزایای جت فن نسبت به داکت و کانال کشی
- صرفه جویی در مصرف انرژی: با توجه به سنسورها و عملگرهای موجود در سیستم تهویه پارکینگ با جت فن، دور فن ها با توجه به میزان آلودگی محیط کم و زیاد شده و در نتیجه سبب صرفه جویی در مصرف انرژی خواهد شد.
- کاهش ارتفاع سقف پارکینگ: در سیستم تهویه نوین پارکینگ با توجه به حذف داکت و کانال کشی این امکان وجود دارد که ارتفاع سقف پارکینگ در سطح پایینتری قرار داشته باشد. زیرا سیستمهای جدید تهویه برخلاف مدلهای قبلی فضای بسیار کمی نیاز دارند. به عبارت دیگر یکی از معضلات سیستم کانال کشی اشغال فضای اضافی بوده، که در این سیستم برطرف گردیده است.
- با توجه به سیستم به روز و قدرت بالای دمش هوا توسط جت فنها تمامی نقاط پارکینگ به صورت یک دست تهویه شده و هیچ نقطه ای از دید سیستم تهویه پنهان نخواهد ماند.
- نصب سریع و آسان : در سیستمهای داکت و کانال کشی به جهت اینکه کانالهای موجود در تمام فضای محیط به طور پیوسته نصب میشدند، در زمان نصب دچار مشکلاتی نظیر عدم فضای مناسب و سخت بودن اتصال و نصب داکتها به سقف پارکینگ میگردیدند. اما در سیستم تهویه پارکینگ به وسیله جت فن این مشکل برطرف شده است. به طوری که میتوان در کوتاهترین زمان ممکن با نصب سریع آسان سیستم تهویه، نسبت به راه اندازی آن اقدام کرد.
- هزینه نصب کمتر : با توجه به سهولت در نصب و همچنین یکپارچه بودن سیستم تهویه جت فن به نسبت از قیمت کمتری جهت نصب و راه اندازی برخوردار است.
- هزینه نگهداری پایین : سیستمهای گذشته به سرعت دچار مشکل و خرابی میشدند و هزینه نگهداری و تعمیرات بسیار بالایی داشتند. در سیستمهای نوین تهویه پارکینگ به جهت کارایی مناسب و عمر بالای قطعات به کار برده شده در بخشهای مختلف سیستم تهویه، با کمترین میزان مشکل و خرابی مواجه هستیم. به همین دلیل هزینه نگهداری سیستم تهویه پارکینگ جت فن بسیار پایین است. به عبارتی میتوان گفت یکی از دلایل اصلی انتخاب این سیستم برای نصب و راه اندازی، کم بودن هزینه نصب، راه اندازی و نگهداری آن است.
- به جهت قابلیت کنترل دور جت فن صدای کمتری در محیط پارکینگ شنیده می شود.
- با توجه به دمپرهای دود موتوری تعبیه شده در سیستم تهویه، دود موجود در پارکینگ به راحتی کنترل می شود.
- طراحی بسیار زیبا که زیبایی خاصی به محیط پارکینگ می بخشد.
سیستم نوین تهویه پارکینگ چیست؟ مفهوم تهویه نو آورانه
با گذشت زمان مفهوم جدیدی جای خود را به کانال های توزیع داد که شامل تعداد زیادی از فن های ضربه ای نصب شده روی سقف می شود. دو گزینه جایگزین موجود است: فن Jet Thrust یا همان فن محوری (اکسیال) و فن Induction Thrust. این سیستم به طور گسترده ای در اروپا مورد استفاده قرار گرفته است و توسط Howden American Fan Company به ایالات متحده آورده شده است. شکل زیر فن جت تراست را نشان می دهد. به ظاهر تمیز آن و سقف بدون کانال توزیع توجه کنید.
اصل اساسی سیستم تهویه فن تراست، این است که همراه با فن های اصلی تأمین از فن های اگزوز و تخلیه نیز استفاده می کند و بنابراین می تواند بسیاری از مشکلات مرتبط با سیستم های کانال دائمی را برطرف کند. فن ها به درستی به روی سقف پارکینگ نصب شدهاند تا توزیع هوا درون محیط را کنترل کنند. میتوان از آنها برای ایجاد جریان هوا در هر دو سطح بالا و پایین در داخل تاسیسات استفاده کرد و در نتیجه استفاده بهینه تری از هوا را نسبت به سیستم های داکت معمول داشت.
بخش های گوناگون Jet Thrust در سیستم به روشی مشابه سیستم های داکتاسیون سنتی عمل میکنند، هوا را به داخل ورودی فن می کشند( به عنوان مثال، یک مشبک / پنجره) و در سطح بالایی به سمت مکان های خروجی تخلیه می کنند.(یعنی یک کانال/ پرده / فن) هر دو فن تامین و فن تخلیه از قابلیت هدایت مستقیم استفاده میکنند و از اگزوز دود دارای درجه NFPA-130 و UL-705 با دمای بالا (۵۰۰ درجه فارنهایت / ۴ ساعت) هستند. به شکل زیر نگاه کنید.
اهداف استفاده از سیستم نوین تهویه پارکینگ چیست؟
اهداف استفاده از سیستم نوین تهویه پارکینگ به شرح ذیل عبارت اند از:
- تهویه و تخلیه دود پارکینگ: مسیرهای ورود و خروج و محیط پارکینگ همواره باید عاری از دود باشد.سیستم نوین تهویه پارکینگ با ایجاد یک بستر یکپارچه همواری محیطی عاری از دود و مواد مضر را به ارمغان میآورد. علاوه بر این در مواقع اضطراری نظیر آتش سوزی، یک مسیر امن برای نیروهای امدادرسان و آتش نشان به منظور جلوگیری از حریق و نجات جان افراد حاضر در محوطه پارکینگ فراهم میسازد.
- ایجاد یک مسیر سالم و بدون دود جهت نیروهای کمک رسانی نظیر آتش نشانی همانگونه که در بالا نیز به آن اشاره شد، یکی از اهداف اصلی طراحی این سیستم جلوگیری از پیش روی حریق و کاهش تلفات جانی و مالی است.
- کاهش دادن و به حداقل رساندن آسیب ناشی از حریق به اجزای ساختمان، وسائل نقلیه و از همه مهمتر جان افراد حاضر در پارکینگ
- کاهش آسیب های ناشی از دود، حرارت و گازهای سمی ناشی از روشن بودن و حرکت خودروها در طول مسیر ورود، قرار گرفتن و خروج از پارکینگ
- به تأخیر انداختن و جلوگیری از پیشروی حریق در پارکینگ
استفاده از جت فن ها، سیستمی نوین جهت تهویi پارکینگ است که گازهای خروجی، نظیر مونو کسیدکربن، اکسید نیتروژن و LPG (گاز مایعشده نفتی) را از فضا تهویه می کند و در هنگام شرایط اضطراری، به کنترل دود کمک کرده و سبب تخلیه ی دود نیز می شود.
فن های Jet Thrust میتوانند ۱۰ مرتبه سبب تهویه و چرخش هوا در ساعت شوند که این مقدار تقریباً دوبرابر بیشتر سیستم های داکت و کانال کشی است. این ویژگی فن های تراست را برای برنامه های تخلیه دود در هنگام آتش سوزی ایدئال می کند. این فن ها برگشت پذیر هستند، به طوری که به پرسنل آتش نشانی امکان دسترسی آسان به منبع آتش را میدهند و همچنین به عابران و افرادی که در محیط حضور دارند اجازه میدهند تا خروجی ها را به وضوح مشاهده کنند و محیط را تخلیه کنند.
اگرچه این ویژگی در حال حاضر در بیشتر حوزه های قضایی ایالات متحده موردنیاز نیست، اما در اروپا و خاورمیانه که سیستم های ایمنی در برابر آتش برای پارکینگ های زیرزمینی اجباری هستند، این امر بسیار محبوب است. سیستم تهویه پارکینگ با جت فن توسط یک سنسور منوکسید کربن (CO) کنترل می شود.
سیستمهای کنترل دود سیستمهای مکانیکی هستند که حرکت دود را در هنگام آتشسوزی کنترل میکنند که در مقاله “کنترل دود ” توضیح کاملی در مورد کنترل دود و آموزش مکانیزم آن را داده ایم که حتما باید بدانید
وقتی سنسور وجود آلاینده ها را اخطار می دهد، فنها در صورت لزوم فعال می شوند تا اقدامات مورد نیاز جهت رفع آلودگی را برآورده کنند. آنها هوا را به یک درگاه اگزوز، فن، پرده یا رمپ فشار می دهند. سیستم می تواند منطقه بندی شود، بنابراین همه فن های موجود در پارکینگ مجبور نیستند همزمان کار کنند.
رمز موفقیت : تجزیه و تحلیل با CFD!
فن ها بر اساس مدل سازی دینامیک سیالات رایانه (CFD) در مکان مطلوب خود قرار تعبیه می شوند. مهندسان با ایجاد یک مدل کامپیوتری سه بعدی از طرح پارکینگ مدنظر شروع می کنند. مشتری ابعاد و طرح کلی را بررسی می کند. سپس تجزیه و تحلیل دقیق انجام می شود. این مدل ابتدا فقط با فن های اصلی (تخلیه و تأمین) کار می کند تا وجب به وجب هوای راکد را یادداشت کند.
این مسیرهای اصلی جریان هوا را از منبع تغذیه تا نقاط تخلیه و سایر مناطق گردش مجدد درون پارکینگ مشخص می کنند. سپس، فن های Jet / Induction Thrust به مدل اضافه می شوند و قرار می گیرند تا جریان هوا را در تمام قسمت های پارکینگ توزیع کنند، و اطمینان حاصل شود که هرگونه آلودگی در هوا از بین می رود.
ممکن است چندین نمونه از مدل سازی برای دستیابی به پیکربندی مطلوب از طریق سیستم اجرا شود. با جزئیات سرعت هوا، پروفیل های سرعت و حتی فیلم های انیمیشن ذرهای، گزارش مفصلی از نتایج برای هر پروژه تهیه می شود.
تصویر زیر مدل سازی کلی حرکت هوای سیستم Jet Thrust است. در این حالت، هوا از رمپ وارد می شود. رنگ قرمز نشان دهنده سرعت بالای هوایی است که از طریق آن هل داده و خارج می شود، بخشهای آلوده پاک می شوند. این سیستم هوای حاصل از تخلیه را دست کاری می کند.
جت فن پارکینگ
همانطور که در بالا گفته شد، با طراحی و ساخت سیستم نوین تهویه و استفاده از جت فن در سیستم تهویه پارکینگ ها، تحولی عظیم و با بهترین کیفیت ممکن در صنعت تهویه اماکن به وقوع پیوست. اگر هنوز به خوبی نمی دانید جت فن چیست می توانید به مقاله مربوطه مراجعه نمایید.
جت فن پارکینگ گازهای خروجی از اتومبیل ها نظیر، مونو اکسید کربن، اکسید نیتروژن و گازهای LPG و CNG خودروهای گاز سوز را کنترل کرده و به بیرون از محیط پارکینگ هدایت می کنند. جت فن ها به طور معمول ده بار در ساعت موجب تهویه و چرخش هوا در محیط می شوند که این مقدار دو برابر بیشتر نسبت به سیستم های قدیمی تر یعنی داکت و کانال کشی است.
نکته قابل توجه اینکه میانگین غلظت گاز مونو اکسید کربن در پارکینگ ها تحت هیچ شرایطی نباید از ppm 50 در مدت زمان ۳۰ دقیقه، بیشتر باشد.
در شکل زیر ما تصویری از سطح پایین حباب هوا را مشاهده میکنیم که با استفاده از CFD مدلسازی شده است. مستطیل سفید نشان دهنده فن Jet Thrust است. توجه داشته باشید که هوای با سرعت بالا (قرمز) که جریان بیشتری دارد پخش می شود، سپس هوا توسط فن بعدی جمع میشود تا زمانی که تمام آن هوا از طریق یک سوراخ به بیرون رانده شود.
شکل بعدی که مشاهده می کنید نمونه ای از فر آیند تجزیه و تحلیل CFD را نشان می دهد. در سمت چپ، نواحی دایره ای که با رنگ قرمز نشان داده شده اند در حقیقت نقاط مرده ای هستند که هوا در آنها راکد و آلوده است. در سمت راست، پس از افزودن فن Jet Thrust، نقاط مرده تقریباً از بین رفته اند.
سیستم تهویه نوین پارکینگ زیرزمینی شامل یک سیستم کنترل است که تمام اجزا از جمله فن های تأمین، اگزوز و رانش، سنسورهای منوکسید کربن (CO) و درایوهای فرکانس متغیر (VFD) را به هم متصل می کند. چندین فن را می توان با یک VFD کنترل کرد، به عنوان مثال ممکن است برای هر سطح پارکینگ یک VFD وجود داشته باشد. سنسورهای VFD و CO بهصورت منطقهای تنظیم شده اند و فنها مجبور نیستند هر روز و هر ساعت کار کنند.
سیستم های نوین تهویه پارکینگ نظیر همین فن های محوری، مزایای زیادی دارند. این سیستم ها علاوه بر ظاهر تمیزتر و سبک تر، استفاده از پارکینگ را بهینه کرده و فضای پارک بیشتری را در اختیار شما قرار می دهند و این خود باعث افزایش درآمد می شود.
از آنجا که این سیستم به کانال کشی نیازی ندارد و فضای کمتری را در سقف ایجاد می کند، می تواند ارتفاع مورد نیاز پارکینگ را حدود ۲ الی ۳ متر کاهش دهد، در نتیجه می توان با خیال آسودهتر سایر تأسیسات را نصب نمود، هزینه های حفاری و سیمان را کاهش می دهد و هزینه های کلی ساخت و ساز را به طور مطلوبی کاهش می دهد.
هزینه های نصب کانال کشی حذف می شود و سایر هزینه های نصب نیز کمتر است زیرا دیگر نیازی به مسیریابی در کانال ها نیست. این سیستم همچنین عملکرد تهویه را به دلیل توزیع بهتر هوا بهبود می بخشد و از آنجا که از فن های کم مصرف استفاده می شود، میزان صدای خارجی را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد. به طور کلی، با وارد شدن این سیستم ها به بازار، تحول بزرگ و مثبتی در دنیای تهویه شکل گرفت.
ضوابط تهویه پارکینگ
پیش از اینکه ضوابط تهویه پارکینگ وضع شوند، میبایست با مفهوم سیستم تهویه پارکینگ (سیستم تهویه پارکینگ چیست) آشنایی کامل داشته باشید. سپس به منظور عملکرد یک پارچه سامانه تهویه، تخلیه و کنترل دود، از سوی سازمان آتش نشانی ضوابطی خاص و مشخص تعیین شده است. تا بتوان در پی رعایت این ضوابط از ساختمانها و دیگر اماکن در مقابل حریق و آلودگی های محیط ناشی از تردد خودروها جلوگیری نمود.
طبق ضوابط وضع شده ساختمان ها و اماکنی که تعداد طبقات زیر زمین آنها سه طبقه و بیشتر بوده یا مساحت هر طبقه آن از ۵۰۰ متر مربع بیشتر باشد، به منظور جلوگیری از گسترش حرارت و دود ناشی از تردد وسائل نقلیه باید سیستم تهویه پارکینگ، به سیستم تهویه به وسیله جت فن تجهیز گردد.
شایان ذکر است که ضوابطی نیز به طور اختصاصی توسط شرکت های سازنده سیستمهای تهویه پارکینگ وضع شده، تا کیفیت عملکرد محصولات را بالا برده و سبب تضمین کیفیت دستگاه ها شود. برخی از این ضوابط عبارت اند از:
- همواره به منظور ایجاد فضای فشار منفی در طبقههای ساختمان چه در حالت عادی و چه در هنگام آتش سوزی، ظرفیت و میزان هوای تازه ۵۰ تا ۷۵ درصد هوای اگزاست فنها در نظر گرفته میشود.
- سیستم تهویه پارکینگ غالباً باید به نحوی طراحی و نصب شده باشد که در زمان آتش سوزی و به منظور تخلیه دود به صورت دستی (وسط آتش نشان و تیم امداد رسانی) یا به صورت خودکار یا به صورت ترکیبی از حالت دستی و اتوماتیک فعال شده و کار خود را انجام دهد.
به عبارت دیگر و به طور کلی هدف از طراحی، ساخت و راه اندازه سیستم تهویه پارکینگ با جت فن، افزایش سرعت و تسهیل در خروج دود و حرارت ناشی از عوامل گفته شده بالا و تهویه هوای تازه درون پارکینگ است.
امیدواریم که این مقاله پاسخ روشنی به این پرسش داده باشد که سیستم تهویه پارکینگ چیست؟ و همه ابعاد این موضوع را تا حد نیاز برای شما روشن کرده باشد.